وقتی که صحبت از رقابت شرکت‌ها می‌شود، شاید هیچ داستانی به اندازه رقابت والمارت و آمازون در این روزها جذاب نباشد. سلاطین خرده فروشی که «همه چیز» می‌فروشند و هرکدام از دنیاهای متفاوتی آمده‌اند. در واقع رقابت والمارت و آمازون نمادی از جنگ کسب و کارهای دیجیتال و کسب و کارهای فیزیکی است. فارق از این که برنده این رقابت کیست می‌خواهیم به استراتژی جدید شرکت والمارت بپردازیم که به نظر جالب توجه است.

مهم نیست که سر چه کلاس مدیریتی بنشینید. والمارت نامی است که در تمامی این کلاس‌ها مشترک است. از بازاریابی تا مدیریت عملیات و از برندینگ تا ساختار سازمانی و نیروی انسانی. شاید سم والتون موسس این مجموعه، وقتی که اولین شعبه از فروشگاه‌های خود را تاسیس می‌کرد تا لوازم مصرفی خانگی را با قیمتی ارزان بفروشد، هیچ گاه تصور این را نمی‌کرد که روزی با فروشی نزدیک به نیم تریلیون دلار، این فروشگاه‌های زنجیره‌ای به پر درآمدترین شرکت سال ۲۰۱۶ تبدیل شوند.

البته شاید بتوان گفت که سم والتون قصه ما، رویای چنین روزی را داشت، اما بدون شک یک رقیب کم سن و سال و به نسبت جوان به نام آمازون هیچ جایی در این رویا نداشت.

درست در سال ۲۰۱۵ بود که چشم‌ها همه خیره به نمودار آمازون بود که داشت بالاتر و بالاتر می‌رفت تا این که در کمال ناباوری بعضی‌ها، ارزش آمازون، والمارت را هم پشت سر گذاشت و امروز ارزش آن از جمع ارزش سهام والمارت و تارگت (دو خرده فروش مهم و بزرگ آمریکا) بیشتر است.

اما داستان از جایی جذاب‌تر شد که شرکت آمازون، با خرید شرکت هول فودز (Whole Foods) در سال ۲۰۱۷، مستقیما وارد جنگ و رقابت مستقیم با خرده فروش‌های بزرگ که سردسته آن‌ها والمارت بود شد.

حالا بیایید خودمان را جای والمارت بگذاریم. چه کاری از دست ما ساخته است؟ ما که این همه سال بر تخت سلطنت بازار جلوس کرده بودیم و پیدا شدن رقیبی به این مهمی دور از انتظار ما بود و شرکت‌های حوزه اقتصاد دیجیتالی را تهدیدی برای خود نمی‌دیدیم، حالا باید چه کار کنیم؟

آمازون مدت‌هاست که پیدا و پنهان اعلام می‌کند قرار است فروشگاهی برای همه باشد که همه چیز می‌فروشد و مشتری برایش مهم‌تر از هر چیزی است. در واقع مشکل از والمارت است که تا امروز فکر می‌کرد محصولات فروشگاه‌های والمارت با هیچ یک از حروف a تا z شروع نمی‌شوند.

اما این روزها اهالی بخش تحقیق و توسعه والمارت سخت مشغولند و گویا به یک سری نتایج هم رسیده‌اند.

طبق گزارشی که پادکست Planet Money در بازدید از والمارت تهیه کرده والمارت در حال اختراع غذاهای جدید است. غذاهایی که با شنیدن نام آن‌ها خنده‌تان می‌گیرد. مثل خیارشورهای قرمز، هندوانه‌های زرد و …

اما چرا والمارتی‌ها فکر می‌کنند که تولید این محصولات استراتژی خوبی برای رقابت با آمازون است؟

خوب قضیه کمی ساده است. شاید هم ساده‌انگارانه. شاید هم یک استراتژی گمراه کننده این وسط باشد که ما نمی‌دانیم. داستان از این قرار است که والمارت می‌خواهد آمازون فروشگاهی برای همه چیز نباشد. یعنی چیزهایی را تولید کند که تنها در فروشگاه‌های والمارت پیدا شوند و شاید طرفدار هم پیدا کنند و مشتری‌ها برای همین محصولات هم که شده به والمارت سر بزنند و کم کم از آمازون جدا شوند.

به همین دلیل والمارت یک واحد تحقیق و توسعه مجهز راه انداخته تا محصولات خوراکی جدیدی را از سراسر دنیا شناسایی کنند یا خوراکی‌های جدیدی اختراع کنند که در آمازون وجود نداشته باشد.

اما چرا ممکن است این استراتژی گمراه کننده باشد؟

والمارت خیلی زود و با تبلیغات زیادی دارد این استراتژی خود را به رخ رقیب می‌کشد. رقیبی که به آرامی و بی سر و صدا دارد آن را می‌بلعد. حالا فکر کنید از فردا آمازون هم یک واحد مخصوص این کارها و کارهای دیگر راه بیندازد (از کجا معلوم راه نینداخته باشد) در صورتی که تمام بند و بساط والمارت شوآفی بیش نبوده است. آن وقت است که سرعت این رقیب کم می‌شود و می‌توان به راحتی او را به میدان‌های رقابتی دیگری هم کشاند و زمین‌گیرش کرد.

نظر شما چیست؟ این رقابت برای شما هم جالب هست یا فقط من هستم که کلی هیجان دارم؟