قسمتهای دیگر سری چک لیست :
- قسمت دوم : چک لیست چیست؟ چرا و چطور چک لیست تهیه کنیم؟
- قسمت سوم : مهمترین نکته در تهیه چک لیست
۸۳ سال پیش در یک چهارشنبه زیبای پاییزی، همه چیز به طرز عجیبی داشت خوب پیش میرفت. بوئینگ خیلی خوب کارش را انجام داده بود و مدیران آن حس غرور خاصی داشتند. مثل ورزشکاری که در مسابقه نهایی به پست یک حریف خیلی ضعیف میخورد و مطمئن است که از قبل مسابقه پیروز میدان است.
داستان از این قرار بود که نیروی هوایی ایالات متحده، رقابتی را میان شرکتهای هواپیمایی ترتیب داده بود و برنده این رقابت تامین کننده هواپیماهای نظامی آمریکا میشد. مدل ۲۹۹ بوئینگ، با بدنهای از آلیاژ سبک آلومینیوم و با طراحی خیرهکننده، میتوانست ۵ برابر مقدار مورد نیاز ارتش آمریکا بار حمل کند و ۲ برابر سریعتر از تمام رقبای خود پرواز کند. عظمت این هواپیما به قدری بود که یک خبرنگار لقب دژ پرنده را به آن داده بود.
فکر کنم حالا به خوبی حال تیم بوئینگ را درک میکنید. تیمی که به صورت غیر رسمی میدانست پیروز قطعی میدان است و رقابت را هم به شکل یک رویداد صوری میدید که میتوانست پیروزی قاطعانه خود را در آن به رخ رقیبان بکشد. آنطور که بعدها فاش شد، ارتش، پیش از این رقابت ۶۵ فروند از این هواپیما را سفارش داده بود.
اما خیلی زود همه چیز به هم ریخت. دژ پرنده حرکت خود را شروع کرد و به آرامی از زمین جدا شد. با سرعت بالایی به ارتفاع ۱۰۰ متری رسید و ناگهان چرخش عجیبی کرد و پس از انفجار به سمت زمین سقوط کرد. دو نفر از ۵ خدمه پرواز، از جمله خلبان پرواز کشته شدند. ارتش هم سفارش خود را پس گرفت و تصمیم گرفت که هواپیماهای خود را از شرکت داگلاس بخرد. بوئینگ هم تا مرز ورشکستگی پیش رفت.
اما داستان از چه قرار بود؟
گزارشها علت حادثه را تنها یک چیز معرفی میکردند : خطای انسانی.
هواپیمای مدل ۲۹۹ بر خلاف هواپیماهای قبلی که دو موتور داشت، از ۴ موتور قدرتمند برخوردار بود که هر کدام ترکیب سوخت و روغن خود را داشتند که باید تنظیم میشد. در کنار اینها تنظیمکنندههای بالها، دندههای مخصوص فرود و کلی اجزای الکترونیکی که باید حواس خلبان و خدمه پرواز به آنها میبود، پرواز با این هواپیما را بسیار پیچیده کرده بود تا جایی که یک روزنامه در مورد آن گفت :
Too much airplane for one man to fly.
خودمانیاش یعنی این که این هواپیما خرمنی بود که کوفتنش کار یک نفر به تنهایی نبود.
مهندسین بوئینگ و متخصصین پرواز فکرهایشان را روی هم ریختند تا یک راه حل برای این مشکل پیدا کنند. نتیجه اما نه ساعات تمرین بیشتر برای خلبانان بود و نه تعویض قطعات یا هرچیز دیگر. پاسخ آنها به این مشکل یک چیز ساده بود : چک لیست خلبان.
برای نمایش چک لیست در ابعاد کامل میتوانید روی آن کلیک کنید.
این چک لیست در نگاه اول بسیار ساده به نظر میرسد. احمقانهترین چیزها هم در آن یادداشت شده. همه موارد مربوط به برخواستن، پرواز، فرود و تاکسی کردن به صورت گام به گام در آن وجود دارد و خلبان باید آنها را به ترتیب بررسی کند. مواردی مثل چک کردن بسته بودن درها و شیشهها، آزاد بودن ترمزها، تنظیم بودن ابزارها و … که پیش از پرواز باید بررسی میشد.
شاید در نگاه اول بسیار ساده به نظر برسد اما به خاطر همین چکلیست، مدل ۲۹۹ پس از آن حادثه دلخراش اولیه توانست رکورد ۱/۸ میلیون مایل پرواز بدون سانحه را ثبت کند. ارتش آمریکا ۱۳۰۰۰ فروند از این هواپیما را سفارش داد و به دلیل قدرت بالای آن آمریکا توانست دست بالا را در جنگ جهانی دوم در هوا به دست آورد.
کتاب مانیفست چک لیست
اتول گاوانده (Atul Gawande) در کتاب مانیفست چک لیست (Checklist Manifesto) این داستان را به زندگی روزمره ما تعمیم میدهد.
در زندگی همه ما خیلی از کارها هستند که به صورت تجربی و در طول زمان بر آنها مسلط میشویم مثل راه رفتن، دوچرخه سواری، پارک ماشین در پارکینگ و پارک دوبل و در کل رانندگی، صحبت کردن بدون فکر کردن به هر کلمه و خلاصه کلی کار دیگر. اما مشکل اینجاست که خیلی وقتها آنقدرها زمان نداریم تا با تمرین بر یک سری از کارها مسلط شویم.
از سادهترین کارها مثل گذاشتن یک پست در وردپرس گرفته تا کارهایی مثل جراحی در اتاق عمل. اتول گاوانده خودش یک جراح و محقق سلامت است و در واقع چیزی که توجه او را به این موضوع جلب کرده همین حرفه جراحی است. شما به عنوان یک جراح چکلیستهای زیادی را باید بررسی کنید تا بتوانید یک عمل موفقیت آمیز داشته باشید. خیلی از عملها به ندرت انجام میشود و به همین دلیل فرصت مسلط شدن بر آنها وجود ندارد و مجبور به استفاده از چکلیست هستید و خیلی از کارهای پیش پا افتاده مثل رعایت نظافت و ضدعفونی کردن دستها هم آنقدر ساده هستند که به راحتی فراموش میشوند و باز هم نیازمند چکلیستی برای فراموش نشدن هستند.
شاید بتوان گفت که پاسخ اتول گاوانده به کارهای پیچیدهای که به خاطر سپردن تمام اجزای آنها کار یک نفر نیست یک چکلیست ساده است. اما همانطور که دیدیم، خیلی وقتها ما با کارهای پیچیده طرف نیستیم و برای جا نینداختنشان باید به چک لیست پناه بیاوریم.
این کتاب و داستان اهمیت چکلیستها را به عنوان شروعی برای سری چکلیست آوردهام. در پستهای آینده به انواع چکلیستها میپردازیم و میبینیم که چطور میتوانیم چک لیست خودمان را برای کارهایمان تهیه کنیم و قسمتی که خودم بیشتر از هر چیزی دوستش دارم چکلیستهایی هست که برای کارهای روزمره و گاه تخصصی به کار میبرم و میخواهم آنها را با شما به اشتراک بگذارم.
شما چه فکر میکنید؟ آیا شما هم برای انجام کارهای خود از چک لیست استفاده میکنید؟ خوشحال میشوم که زیر این پست در مورد چکلیستهایتان کمی توضیح دهید.
اگر این پست را دوست داشتید، پستهای زیر را هم مطالعه کنید :
16 دیدگاه On در باب اهمیت چک لیست، ابزاری مهم برای انجام کارهای پیچیده
من جزو اون آدمهایی ام که بدون چک لیست نمیتونم کار کنم. اگر ننویسم مدام در ذهنم مرور میکنم و باعث میشه تمرکزم رو از دست بدم. به همین دلیل تو اتاقم یک تخته وایت برد کوچک دارم که کارهامو روش مینویسم، اگر هم بیرون باشم تو نوت پد گوشیم مینویسم.
وقتی هم که کاری رو انجام میدم و تیک میزنم علاوه بر حس آرامش، یک حس خوب دارم که زندگیم روی ریتم و نظمش بوده، شاید بدون چک لیست هم کارهامو انجام بدم اما اون احساس نظم رو ندارم، حس شلختگی دارم:)
سلام رفیق
من وقتی که سرکار هستم توی سررسیدم چک لیستهای همون روز رو مینویسم معمولا اول صبح و تا غروب بر همون اساس کار میکنم. چون همیشه با تلفن و خودکارم کار میکنم نوشتن تو سررسید برام راحت تره تا اینکه بخوام از نرم افزار استفاده کنم. فقط موقعی که سرکار هستم از چک لیست استفاده میکنم.
معمولا اثر گذاری مطالب با داستان سرایی بسیار بیشتر وبهتر است و چه خوب که شما به بهترین و مرتبط ترین شکل ممکن حق مطلب را ادا نمودید. امیدوارم در پست های بعدی هم این روال شایسته و موثر تداوم داشته باشد. با تشکر از شاهین کلانتری برای لینک به سایت شما.
پایدار باشید.
ممنون، لطف دارین دوست عزیز.
سلام
من هم همیشه یک سررسید دارم که کارهامو می نویسم و وقتی انجامشون میدم اونها رو خط میزنم اما هیچوقت نتونستم حتی با بهترین اپلیکیشن ها این کاررو انجام بدم نمی دونم چرا
برای من نوشتن حقیقی اونها خیلی بیشتر بهم لذت میده تا توی یه اپ ثبتشون کنم
سلام امین جان. چه روایت جذاب و نفسگیری بود.
من هم برای نوشتن گزارشهایم یک چک لیست دارم که چند مورد گزینههاش شامل این موارد میشوند:
۱- در دام دانش نیفت، قرار نیست مخاطب آنچه را که تو میدانی بداند
۲- جملات طولانی و پیچیده ممنوع
۳- روند داستانی را حفظ کن
۴- گزارشت حتما مقدمهای داشته باشد که مخاطب بفهمد در ادامه چه چیزی در انتظارش است.
۵- ابتدای هر بخش توضیح بده چرا آن بخش را مینویسی
۶- انتهای هر بخش به آرامی خواننده را برای بخش بعد آماده کن
۷- جمع بندی و نوشتن چکیده فراموش نشود
۸- ویراستاری نشانهگذاری فراموش نشود
سلام شهرزاد، جالبه چیزی که نوشتی خیلی نزدیک به چیزی هست که توی این کتاب آورده شده. سعی میکنم توی پست بعدی کامل مطرح کنم بحث رو. مرسی از این که نوشتی نظرت رو. ازش سعی میکنم حتمن استفاده کنم 😉
سلام امین جان.
چند ماهی میشه که روتینها رو جدی میگیرم که میشه اون رو نوعی لیست برای انجام کارها دونست (؟) . اما چک لیست به اون مفهومی که بالاتر گفتی رو تا حالا نداشتم. هر چند میدونم مفید،. اما عملی نشده برای من.
منتظر نوشته بعدیات هستم 🙂
محمدرضا اتفاقن خیلی نزدیک به روتین هست چک لیستی که بحثش رو میکنم. حتمن تو پست بعدی بهتر و دقیقتر توضیح میدم. این فقط یه ورود به بحث بود.
چه مطبی خوبی بود. من توی کار برنامه سازی تلویزیونی هستیم. واقعا توی بعضی مشاغل حتی همین بدیهیات نیازه که چک بشه. چیزی که خیلی ها نادیده می گیرند و خروحیش رو هم همه داریم می بینیم.
سلام
بحث خیلی خوبی بود
هر وقت لیست کارها رو مینویسم نظم و سرعتم بیشتر میشه
سلام به دوست خوش ذوق و خوبم امین کاکاوند عزیز
دورادور پیگیر فعالیتهایت هستم.
هر از گاهی به این پست تو سر میزنم تا اهمیت چک لیستها رو به خودم یادآوری کنم.
به بعضی از بچهها هم لینک این صفحه رو فرستادم که به اهمیت چک لیست پی ببرن و همه راضی بودن.
خیلی خوب میشه اگه فرصت کنی و ادامۀ این بحث رو هم بنویسی. من که سخت مشتاقم
به امید دیدار
سلام شاهین عزیز،
چرا که نه، حالا که گفتی به صورت ویژه روی ادامه این پست کار میکنم.
ممنونم از این که یادآوری کردی.
سلام بر همه
برای کسانی که مثل من از زندگی کاغذی به زندگی دیجیتال کوچ کردند چند تا اپلیکیشن کاربردی بهره وری رو معرفی میکنم امیدوارم استفاده کنید و راضی باشید.
Timetune بهترین برنامه برای ثبت روتین روزانه
Atimelogger بهترین برنامه برای ثبت فعالیتهای روزانه
Google keep بهترین برنامه برای یادداشت برداری و نوشتن چک لیست
Quality time بهترین برنامه برای پایش و رهگیری زمان استفاده از گوشی به تفکیک اپلیکیشن
بسیار از مطالب سایت لذت میبرم ولی فونت به حدی بده که حال ادامه دادن رو از آدم میگیره.
و همینطور کمی کوچیکه سایز فونت نوشته ها.
اگر اسکرین شات بگیرید که بدونم چه شکلی نمایش میده فونت رو براتون ممنون میشم چون من روی چند دستگاه مختلف امتحان کردم مشکلی ندیدم تا به حال.
اسلایدر سایدبار
دستهها